MEDEMBLIK – De dagen worden weer korter en de wintermaanden kunnen zwaar en lang voelen. Lichttherapie heeft een positieve invloed op veel mensen die last hebben van een winterdip of zelfs een seizoensgebonden depressie. Een ochtendkuur voor de daglichtlamp beïnvloed niet alleen de stemming maar ook het energiepeil.

Ontregelde biologische klok

Korte dagen en lange nachten werken ontregelend. Door het zwakkere licht van de winterzon, verscholen achter een grijs wolkendek, kunnen veel mensen zich moe, somber en futloos voelen. Een tekort aan natuurlijk licht kan de biologische klok ontregelen en er zijn jaarlijks meer dan 500.000 Nederlanders die last hebben van klachten tijdens de wintermaanden. Veel van deze mensen hebben te maken met milde klachten, maar anderen krijgen te maken met een ernstige winterdepressie.

Daar komt bij dat meer mensen last hebben van mentale klachten door het coronavirus en de bijbehorende maatregelen, dus de cijfers kunnen dit jaar nog hoger liggen.

Kracht van zonlicht

Zonlicht bevat een compleet kleurenspectrum met ultraviolet en infrarood, wat kunstmatig licht mist. Deze elektromagnetische straling stuurt biologische processen aan tot op celniveau. Zo beïnvloedt het ons 24-uursritme en alle lichaamsfuncties die hier mee te maken hebben, zoals de hormoonproductie, behoefte om te eten en het hartritme.

Meer vrouwen een dip

Bij een tekort aan natuurlijk licht kan de biologische klok ontregeld raken, wat zorgt voor een drop in het serotoninepeil waardoor het humeur daalt.  Dat vrouwen meer last hebben van de beruchte winterdip valt te verklaren doordat ze van nature gevoeliger zijn voor kleuren. De meeste genen voor kleurcodering zijn te vinden op chromosoom X, waar de vrouw er twee van heeft. Een gezonde man ziet zo’n miljoen kleurnuances, een gezonde vrouw tien miljoen.

Vaker naar buiten

De lichtlamp neemt niet weg dat het goed is om vaker naar buiten te gaan. Sinds de opkomst van kunstmatig licht leeft en werkt iedereen steeds meer binnenshuis, maar het lichaam is hier nog niet in meegeëvolueerd en heeft een flinke portie zon nodig. Natuurlijk licht krikt de vitamine D-reserve op en zorgt ervoor dat mensen zich energieker en vrolijker voelen. Een vitamine D tekort wordt vaak niet snel opgemerkt, maar heeft veel invloed op onder andere het energieniveau, immuunsysteem en de botten. Ook bij bewolking blijft zonlicht de beste therapieverlichting volgens experts.

Binnen filtert het raam al de helft van het zonlicht weg. Het oog past zich hier zo goed op aan dat dit niet merkbaar is. Hierdoor denken mensen dat er binnen voldoende licht is, maar dat is niet het geval. Hier komt nog bij dat men veel te veel blauw licht van beeldschermen consumeert. Dit drukt het slaaphormoon melatonine weg, waardoor het aan te raden valt om ’s avonds een boek te pakken in plaats van de tablet.

Lichttherapie

Lichttherapie biedt een goede oplossing en is laagdrempelig, omdat er vele soorten daglichtlampen verkrijgbaar zijn die gewoon thuis gebruikt kunnen worden. Bij een zware winterdepressie valt het aan te raden om deskundig advies in te schakelen van een lichttherapiekliniek of psycholoog. Om de biologische klok niet verder te ontregelen is het belangrijk om niet later dan half 10 ’s ochtends een lichtbad te nemen.