MEDEMBLIK – Woon-winkelhuis bestaande uit twee in aanleg 17de-eeuwse panden, met voormalige stal, wordt voor het eerst vermeld in 1734 als Jan Vos belasting betaalt voor het rechter pand In de 18de eeuw wordt het pand vermeld als herberg ‘De Hoop’. Het is lang in gebruik gebleven als café met doorrijstal. De stal was in de achter het rechter pand gelegen aanbouw. Ook het linker pand was oorspronkelijk een doorrijstal, met achterhuis.
Eind 19de eeuw zijn beide panden samengevoegd tot één pand waarbij zij deels hun huidige aanzien kregen. In 1956 vroeg J. Feld vergunning aan ‘tot het veranderen van een café aan Vooreiland no. 1’. Op de bij de vergunningaanvraag gevoegde ontwerptekening is te zien hoe de bestaande situatie van de gevel was in 1956: links in de gevel op de begane grond bevindt zich dan een dubbele wagendeur met rechts ervan een dichte toegangsdeur met bovenlicht; in het rechterdeel van de gevel is een breed driedelig raam met tweeruits bovenlicht.
Op de tekening van de gewijzigde gevel is links in de gevel een glasdeur met erboven een snijraam te zien en voorts vier zesruitsschuifvensters op regelmatige afstand van elkaar. De gevelopeningen op de bovenverdieping zijn ongewijzigd, namelijk links twee vleugelramen met roeden en rechts twee negenruitsschuifvensters. Onder de ramen is in kapitalen aangebracht: ‘HOTEL CAFÉ ’t WITTE HUIS’. Deze letters staan niet op de tekening van de bestaande gevel, hetgeen een aanwijzing is dat het pand vanaf 1956 genoemde naam draagt.
Het vervangen van de dubbele wagendeur door een enkele glasdeur maakt aannemelijk dat het linker pand niet langer als doorrijstal fungeerde. In 1983/1984 is het pand gerestaureerd en verbouwd waarbij de twee vleugelramen met roeden op de verdieping vernieuwd zijn in de vorm van negenruitsschuifvensters.
Het thans als winkel, opslagruimte en bovenwoning in gebruik zijnde dubbele pand, gesitueerd op de hoek Vooreiland/Hoogesteeg aan de noordwestzijde van het Vooreiland, verkeert in deels gave staat. Interieur is de oorspronkelijke indeling deels bewaard gebleven. Het pand vormt een beeldbepalend element op de hoek Vooreiland/Hoogesteeg.
Exterieur
Op min of meer rechthoekig grondplan gebouwd woon-winkelhuis bestaande uit een pand onder gedrukt schilddak (linker pand) en een pand onder afgeknot schilddak (rechter pand) gedekt met de oorspronkelijke rode Hollandse pannen. De lagere aanbouw aan het rechter pand heeft eveneens een afgeknot schilddak gedekt met rode Hollandse pannen. In het linkerdakschild van het rechter pand is een klein ijzeren daklicht ingestoken en in het achterdakschild een openslaande deur naar het platte, afgeknotte dak van de aanbouw. In het zijdakschild van de aanbouw zijn drie moderne dakramen. De voorgevel (aan de Hoogesteeg) wordt afgesloten door een geprofileerde kroonlijst, die zich voortzet om de hoek en de gevel aan het Vooreiland bekroont. Aan de linkerzijgevel en de achtergevel van het linker pand is een bakgoot op gootijzers. De zijgevel en de achtergevel van de aanbouw hebben een eenvoudig geprofileerde, vernieuwde bakgoot. Het pand wordt links door een smalle steeg gescheiden van het buurpand. Voor de steeg een witgepleisterde muur waarin eenhouten deur.
De voorgevel (westkant, zijnde Hoogesteeg) is boven een grijs gepleisterde plint wit gepleisterd en voorzien van smalle groeven om blokken te suggereren. De links in de gevel geplaatste ingang bestaat uit een nietoorspronkelijke glasdeur met roedenverdeling. Rechts van de toegangsdeur bevinden zich vijf zesruitsschuiframen. Op de verdieping zijn twee oorspronkelijke negenruitsschuiframen in het rechter pand en twee nieuwe negenruitsschuiframen in het linker pand. Zowel de winkeldeur als de schuiframen beneden en boven zijn geplaatst in deels oorspronkelijke, eenvoudig geprofileerde kozijnen. Boven de benedenramen in de gevel van het rechter pand is in kapitalen de naam van het pand aangebracht: “HET WITTE HUIS’’.
De linkerzijgevel (noordkant) is in roodbruine machinale steen opgetrokken in halfsteensverband.
Deze grotendeels blinde muur heeft achterin op de bovenverdieping een vleugelraam.De rechterzijgevel (zuidkant, zijde Vooreiland) is boven een grijs gepleisterde plint wit gepleisterd en voorzien van brede, diepe groeven. Links in de gevel is een dubbele glasdeur met roedenverdeling onder een drieruitsbovenlicht, rechts van de deur zijn drie zesruitsschuiframen en achter in de gevel een kleiner negenruitsschuifraam. Op de bovenverdieping zijn vijf oorspronkelijke vierruits- schuiframen recht boven de deur en de ramen van de begane grond. Boven alle ramen in deze gevel bevindt zich een laat 19de-eeuwse, segmentvormige stuccodecoratie. In de gevel van de voormalige doorrijstal zijn in het gladde pleisterwerk op twee plaatsen de vormen zichtbaar van de dichtgezette stalraampjes. Op het einde van deze gevel is een oorspronkelijk dubbele houten openslaande deur in oud kozijn waarvan de linker helft vervangen is door een nieuwe, naar binnen draaiende deur in eigen kozijn. De rechter deur heeft het oorspronkelijke geheng behouden. In de gevel resteren twee oude staafankers.
De achtergevel van het rechter pand (oostkant) gaat grotendeels schuil achter de aanbouw en is bekleed met houten rabatdelen, de achtergevel van de voormalige stal bestaat deels nog uit oude gele IJsselsteentjes. De achtergevel van het linker pand (oostkant) is opgetrokken uit roodbruine machinale steen in halfsteensverband. De achtergevel van het voormalige achterhuis van het linker pand bestaat uit oude gele IJsselsteentjes in kruisverband.
Interieur
In het interieur zijn slechts enkele authentieke elementen bewaard gebleven. De oude moerbalken van de vloeren van beide zolderverdiepingen zijn, met in het rechter pand enkele consoles en deels vernieuwde, geschulpte sleutelstukken behouden. Vermoedelijk zijn de oude balken van de begane grondvloeren en van de vloeren van de eerste verdieping ook bewaard gebleven. De houten kapconstructie van zowel het rechter pand als die van het linker pand is grotendeels intact, inclusief de oorspronkelijke sparren en een aantal korbelen. Op de verdieping resteert een deel van de tussenmuur van de rechter en het linker pand, opgetrokken uit oude en deels zwartgeblakerde gele IJsselsteentjes. Op de begane grond dateren de gedrukte korfbogen van gemetselde bakstenen in de tussenmuur van de rechter en het linker pand vermoedelijk van de verbouwing in 1956.
Waardering
Het pand is van architectuurhistorische en cultuurhistorische waarde als deels gaaf bewaard gebleven voorbeeld van twee in de kern 17de-eeuwse woon-winkelhuizen die eind 19de eeuw zijn samengevoegd en voorzien van een lijstgevel en in neoclassicistische stijl uitgevoerd pleisterwerk.
Het object is van sociaalhistorische waarde vanwege de voormalige functie als herberg/café annex doorrijstal en als zodanig als kenmerkend element uit de geschiedenis van de stedelijke samenleving in de 18de en 19de eeuw in West-Friesland in het bijzonder in Medemblik.
Het object heeft enige ensemblewaarde in relatie tot het buurpand, ook uitgevoerd met lijstgevel en een façade met neoclassicistische kenmerken, waarmee het een historische eenheid vormt van bebouwing uit de 17de, de 18de en de 19de eeuw aan de Hoogesteeg.
Het pand is prominent en beeldbepalend gelegen op de hoek Vooreiland/Hoogesteeg. Tot het hierboven vermelde monument behoort al hetgeen krachtens bestemming of anderszins rechtens onroerend is.
[signoff]