Grafisch vormgever, fotograaf, zanger, drummer, gitarist, voorzitter, afslager, vriend, vader én jochie. Richard de Beer uit Wervershoof is veel en weigert te kiezen. ‘Waarom? Ik ben en blijf het jochie dat groot droomt en alles voor mogelijk houdt.’ Tijd voor een goed gesprek met deze jongen van 60.
In april van dit jaar overlijdt zijn vader. Richard: ‘Hij was 94, woonde op zichzelf en kon nog veel. Van wat minder ging, maakte hij het beste. Ik heb dat altijd bewonderd. Tot de laatste dag noemde hij me “jochie”. Prachtig.’
Nest vol mogelijkheden
Richard is de jongste van vier. Zijn komst is ongepland, maar zeer gewenst. Hij groeit op in een warm nest vol mogelijkheden. ‘Ondanks hun streng katholieke opvoeding waren mijn ouders erg ruimdenkend. Wij moesten naar de kerk, dat hoorde er gewoon bij, maar het geloof zat mij niet in de weg. Mijn zussen zijn 12 en 5 jaar ouder, mijn broer en ik schelen 9 jaar. Zij hadden de weg al voor mij geplaveid. Daarbij was ik een kind van de jaren ’60 en ‘70. Sowieso baanbrekend.’
Stuivers en knikkers
In huize de Beer wordt hard gewerkt en veel gelachen. Vader zingt in het koor en moeder speelt bij de toneelvereniging. Vlijt, creativiteit en gezelligheid. Dat zijn de sleutelwoorden in de jeugd van Richard. Hij tekent graag en maakt al op jonge leeftijd muziek.
Zijn buurjongen Dick Boon en hij organiseren optredens in de schuur. Tegen betaling van en stuiver of een knikker kunnen buurtkinderen luisteren naar de jongens. Richard trommelt op omgekeerde emmers en Dick speelt op zijn gitaar van hardboard met snaren van visdraad. Samen zingen ze “The world is crazy and the people are wrong”. Bedacht door Dick. Een behoorlijk diepzinnige tekst voor jochies van 5 en 6 jaar. Geïnspireerd wellicht door de bands uit die tijd. Het legt een basis voor muzikale groei én een levenslange vriendschap.
Luisteren en naspelen
‘Ik was een jaar of 7 toen ik mezelf leerde spelen op de gitaar van mijn zus Else. Van wie ik les kreeg? Mijn oren. Er was geen geld voor de muziekschool of lesboeken. Luisteren, naspelen en doen, daar leerde ik van. Bandjes vormen met vrienden en jammen maar. Dat deed ik vanaf mijn 12e in de Loods. Het cultureel centrum dat nu de Schoof heet. Daar stonden instrumenten van het jongerenkoor. Mochten we gewoon gebruiken, niemand deed daar moeilijk over. Ook niet over het biertje dat we erbij dronken. Zo was dat toen.’
Hij speelt gitaar en zingt, maar wil het liefste drummen. Jarenlang spaart hij voor een drumstel dat er komt als hij 15 is. Bovenop zolder drumt hij erop los. ‘Ik ontdekte al vroeg dat de dingen die je graag wilt hebben geld kosten, maar nooit onbereikbaar zijn. Mogelijkheden zien, dat kreeg ik van huis uit mee.’
Plezier versus verdriet
Mogelijkheden zien. Ook in nare tijden. Richard is 15 als zijn moeder ernstig ziek wordt. Tussen hoop en vrees doorleeft het gezin een proces dat acht jaar later alsnog leidt tot het overlijden van moeder Afie.
‘Het was een rare tijd. Vooral de combi tussen plezier en verdriet was lastig. Aan de ene kant zag ik mijn moeder steeds zieker worden. Aan de andere kant groeide ik op en maakte ik geweldige dingen mee. Ik ging naar de grafische school en werkte bij Drukkerij Bijto in Enkhuizen. Ik had een fantastische diensttijd en speelde vanaf mijn 21e in het Volksorkest. Mijn ouders legden me geen strobreed in de weg en vooral mijn moeder hamerde erop dat doorgaan, plezier maken en vooral veel lachen, voorop stonden. Zij leerde me hoe ik iets positiefs kon halen uit negatieve dingen. Moeilijk, maar mogelijk. Een belangrijke levensles.’
Een vlucht naar Amerika
Zijn vader had diverse banen om het gezin te onderhouden. Vlak nadat hij werd afgekeurd op zijn 53e werd moeder Afie ziek. Hij onderging het lijdzaam. Richard: ‘Samen maakten ze er nog wat van. Mijn vader nam haar meerdere malen mee op vakantie. Van klote uitslagen in het Anthonie van Leeuwenhoek ziekenhuis vlogen ze dan naar mooie dagen in Spanje. Dat deed ie goed. Ondertussen vluchtte ik steeds vaker het huis uit. Mijn moeder begreep dat goed. Ze had het kostgeld dat ik betaalde voor me opgespaard. Het was bedoeld voor mijn uitzet, maar ik had iets anders voor ogen. Een halfjaar rondtrekken door Amerika. Ze vonden er van alles van, maar lieten me wel gaan. Daar ben ik nog altijd dankbaar voor.’
Moeder en vader
‘Het klinkt misschien gek, maar nadat ik mijn moeder verloor, vond ik mijn vader. Hij was veel aan het werk en bemoeide zich weinig met de opvoeding. Toen mijn moeder ziek was, ontstond er veel strijd. Het was ook een bizarre situatie. Dat begreep ik later wel, maar was in die periode zwaar. Ik had veel steun aan mijn zussen en broer. Na het overlijden van mijn moeder is de warmte van ons gezin gebleven en het contact met mijn vader veranderde. Het was alsof hij mij toen pas echt zag. We herkenden elkaar. Daar is een mooie vriendschap uit ontstaan.’
Koude sales
Na Amerika gaat hij als telefonisch verkoper bij een uitgeverij aan de slag. De ‘koude sales’ staat hem tegen. Als zijn moeder overlijdt, wil hij weg. ‘Ik kon het niet meer, had zo’n behoefte aan persoonlijk contact zonder iemand iets door de strot te hoeven douwen. In die tijd werd sportcentrum De Dars gebouwd. Mijn broer was de aannemer en nam ook mij aan. Ik vond het een prima job. Het maakte mijn hoofd leeg.’
Bezig baasje
Korte tijd later wordt Richard opmaker bij het Noordhollands Dagblad en vindt hij zijn weg binnen de grafische wereld. Van het werken met klassiek loodzetsel leert hij nieuwe technieken. Daarna is hij huisdrukker bij de MTS MEAO waar hij zich de digitalisering van vormgeving en drukwerk eigen maakt. Vervolgens werkt hij als bedrijfsleider bij een uitgeverij en is hij chef vormgeving en productie bij een reclamestudio en drukkerij.
Ook naast zijn werk is hij een bezig baasje. Hij treedt hij op in diverse bands: Funnuk, het Volksorkest, Brooklyn, Pelgrim, Spam. Hij zingt en speelt drums, gitaar, mandoline, dwarsfluit. Hij maakt uitstapjes in de politiek, is voorzitter van dorpsblad Binding, zit in het Oranjecomité en presenteert de Soof Awards; ondernemers- en sportverkiezingen.
De bek van de draak
Hij staat te boek als de muzikant met de vlotte babbel. Bijzonder als je bedenkt dat hij vanaf zijn 8e behoorlijk stotterde. Dwars tegen zijn angst in, stapt hij toch op het podium. ‘Ik steek graag mijn kop in de bek van de draak. Waarom zou je je laten leiden door angst? De kans is veel groter dat het wél goed gaat.’
En het gaat goed. Richard rolt van het een in het ander. Organisch. Zonder uitgestippeld plan.
Liefde en vaderschap
Ook het liefdesspel gaat hem goed af. Al jong heeft hij vriendinnetjes. Hij wordt makkelijk verliefd en geniet groots en meeslepend. Tot hij Anne ontmoet en een stabiele toekomst met kinderen voor zich ziet. Ze krijgen drie kinderen: Daan (25), Cas (22) en Bodine (20). Hij stapt uit Brooklyn om meer tijd te hebben met zijn gezin. In zijn drukke agenda vindt hij altijd ruimte voor hen. Snode plannen smeden, avonturen ondernemen. Als jochie is hij graag kind tussen de kinderen.
Steeds opnieuw kiezen
Echt ondernemer wordt hij pas in 2003. Als hij de kans krijgt opmaak en productie van dorpsblad Binding te organiseren. Dat past goed bij zijn lokale betrokkenheid. De Beer Grafimedia wordt geboren. ‘Ik had geen vastomlijnd plan. Mijn gezin onderhouden en leuke dingen doen, dat is altijd mijn drijfveer. Verder komt alles zoals het komt. En dat is vaak veel ja. Ik denk er niet zo diep over na en laat mijn leeftijd al helemaal geen rol spelen. Welk getal je ook op de teller hebt, het is steeds opnieuw weer nu en je kunt steeds opnieuw weer kiezen.’
Nieuwe liefde en vaderschap
Zijn leven zit vol verrassende wendingen. Een tweede dieptepunt in zijn leven is de scheiding van de moeder van zijn kinderen. ‘Dat is geen optie, heb ik altijd gezegd. Maar als je elkaar echt kwijt bent, moet je loslaten. Dan heb je niets meer vast.’
Dan ontmoet hij zijn huidige vrouw Mieke. Ze is veel jonger en heeft een kinderwens. Van dat hoofdstuk had hij afscheid genomen, maar ook deze mogelijkheid omarmt hij. Op zijn 51e wordt hij vader van Eva (9). Een kans die hij niet zag aankomen. ‘Natuurlijk moest ik wennen aan het idee, maar ook dit past bij mij. Liefde maakt blind, zeiden sommigen. Voor mij heeft het mijn blik juist verder verruimd. Eva is, net als ik, het vierde kind. Niet geheel gepland, maar een welkome verrassing. Voor ons allemaal. We noemen haar “poppie”, waarschijnlijk blijft dat zo. Net zoals ik altijd het “jochie” ben gebleven.’

Partners in liefde en werk
De Beer Grafimedia is inmiddels een allround communicatiebureau waar hij zich bezighoudt met de Binding en diverse online en offline projecten. Zijn vrouw Mieke is sinds 2012 mede-eigenaar waardoor de onderneming groeit. Als projectmanager en tekstschrijver ontwikkelt zij echteverhalen.nu, een “dochter” van het bedrijf. Omdat ze al jaren in dezelfde branche werkzaam was leek samenwerken in de lijn der verwachting te liggen.
‘Het was wel eens ter sprake geweest, maar waar ik heel gemakkelijk in het diepe spring, wikt en weegt zij. We vullen elkaar goed aan. Niet alleen in vaardigheden, maar ook in karakter. Ik leer van haar, zij leert van mij. Dat zag ik meteen, bij Mieke moest het landen. Ik heb haar echt moeten veroveren. Nog steeds, eigenlijk. Dat is mooi, het daagt me uit. Dat hebben we allebei nodig.’
Doen wat je blij maakt
Persoonlijke groei, doen wat je blij maakt, het blijft belangrijk. Hij musiceert op feesten en partijen, is afslager bij gemeenschapsveilingen en speelt met zijn neef Jeffrey Oud en vrienden in The Family Tree. Momenteel zijn er plannen voor de oprichting van een Gerry Rafferty Tribute.
‘Ik ben niet overal de beste in. Dat hoeft ook niet. Ik houd van mooie dingen maken. Of dat nu muziek is, een foto, een huisstijl, een website, een relatie of kinderen…’
Richard grinnikt. Hij weet wie hij voor zich heeft. Stiekem schrijft ze het op ook. Hij vindt het goed.
Sterfelijkheid
Onlangs werd hij 60. Dat was even slikken. ‘Hoe je het ook inkleedt, het is tóch confronterend. Als je ouder wordt, vallen steeds meer mensen om je heen weg. Dat vergt veel van je veerkracht. En je eigen sterfelijkheid komt om de hoek kijken. Ik ga er niet onder gebukt, maar grijp het aan om beter voor mezelf te zorgen en nóg meer te genieten. Ik zwem twee keer in de week en tennis en golf graag. Ik wil nog lang mee, heb met Mieke afgesproken dat ik 106 word.’
Grijp het leven bij de lurven
Een mooi streven, maar veel belangrijker vindt hij het om het leven bij de lurven te grijpen. In het moment. Kansen blijven zien en benutten, van de nood een deugd maken. Spelen met mogelijkheden. Daar is hij goed in. ‘Mijn vader zag het goed. Ik zal altijd dat jochie blijven…’