OPPERDOES – Archeologisch onderzoek bij de N239 heeft veel informatie opgeleverd over het verdwenen dorp Almersdorp. Het onderzoek laat zien wat de locatie van Almersdorp was. Daarnaast blijkt dat het dorp rond 1500 nauw verbonden was met Opperdoes. Uitgebreide analyse van het skeletmateriaal geeft inzicht in de gezondheid van de mensen die in de regio gewoond hebben. Gedeputeerde Cultuur van de provincie Noord-Holland, Jack van der Hoek, heeft donderdag het eerste exemplaar van het onderzoeksrapport overhandigd aan onze wethouder Tigges.
Toen de provincie aankondigde de kruising van de N239 (Westerzeedijk) en de Almersdorperweg te vervangen door een rotonde zagen de archeologen in West-Friesland een kans om wat mysteries uit de Middeleeuwse geschiedenis van het gebied rond Opperdoes uit de wereld te helpen. Uit historische en cartografische bronnen was namelijk bekend dat hier de resten van het (deels) verdronken dorp Almersdorp konden worden verwacht.
Wat begon als een inventariserend onderzoek in 2013 met kleine proefputten en boringen resulteerde uiteindelijk in meerdere archeologische onderzoeken in 2014 en 2015. De resultaten daarvan zijn terug te lezen in het donderdag gepresenteerde onderzoeksrapport.
Nauwe band Opperdoes en Almersdorp
Volgens Sander Gerritsen, projectleider van het archeologisch onderzoek, heeft het onderzoek interessante nieuwe inzichten opgeleverd: “Er is lang gespeculeerd over de exacte locatie van Almersdorp. Zo waren er theorieën dat het dorp 1,5 kilometer naar het noorden zou zijn verplaatst. We weten nu wat de precieze locatie is.”
Door middel van een modelreconstructie is de geschiedenis van Almersdorp opnieuw tot leven gebracht. Gerritsen: “Een interessante ontdekking is dat Almersdorp en Opperdoes rond 1500 nauw met elkaar verbonden waren, zowel op bestuurlijk als kerkelijk niveau.”
Kerkhof
Het kerkhof van Almersdorp is de meest opvallende vondst. In totaal kwamen er 25 gedeeltelijke menselijke skeletten tevoorschijn. Van de kerk zelf werden helaas geen funderingen gevonden. Uit vergravingen kwamen wel oude bouwresten van de kerk tevoorschijn, zoals brokken tufsteen en complete kloostermoppen.
Het onderzoek naar het skeletmateriaal heeft interessante gegevens opgeleverd. Met betrekking tot onder andere lengte, geslacht, leeftijd maar ook ziektes en verwondingen. Zo blijken de gemeten mannen uit Almersdorp relatief lang te zijn. Er zijn aanwijzingen gevonden van ziekten en ondervoeding en overbelasting.
Gedeputeerde Jack van der Hoek: “De wetgeving verplicht ‘verstoorders’ van de bodem om een zorgvuldig archeologisch onderzoek te doen. Maar het wordt veel interessanter als er met wat aanvullende technieken en enthousiaste, ambitieuze onderzoekers nog nét wat meer informatie uit het materiaal wordt gehaald. De provincie is een stapje verder gegaan dan wettelijk gezien strikt noodzakelijk was en heeft verder onderzoek laten uitvoeren. De DNA- en isotopen-analyse die de provincie extra liet doen, heeft het gehele onderzoek een stuk meer cachet gegeven.”
Gerritsen kijkt terug op een bijzonder archeologisch project. “Het komt niet vaak voor dat je als archeoloog resten van een verdwenen dorp tegenkomt.” Tegelijkertijd hebben we het vermoeden dat rond de Westfriese Omringdijk meer van dit soort verdwenen dorpen moeten liggen.”
Het rapport is te koop in Huis van Hilde, het archeologiecentrum van de provincie Noord-Holland en is verkrijgbaar via Archeologie West-Friesland .
27 oktober 2017 geven Sander Gerritsen en Constance van der Linde een uitgebreide duo-lezing over Almersdorp en wat de botten ons allemaal vertellen. Kijk voor meer informatie op www.archeologiewestfriesland.nl