Vorig jaar maakte El Salvador, een land in Centraal Amerika dat ongeveer half zo groot is als Nederland, van de Bitcoin een wettig betaalmiddel. Het werd een heus prestigeproject, waarbij president Nayib Bukele zelfs aankondigde een eigen Bitcoin City te bouwen. Het is een groot crypto-experiment waar veel adepten hoopvol naar kijken. Een half jaar later blijkt het een en ander maar moeilijk vaste voet aan de grond te krijgen. Onder andere de beperkte kennis over cryptomunten en de moeilijke toegang tot het internet maken het knap lastig.
Het verhaal achter de Bitcoin in El Salvador
De keuze van El Salvador voor Bitcoin is niet zo onlogisch. Het land is sterk afhankelijk van de Amerikaanse dollar, onder meer door de vele arbeidsmigranten die in de Verenigde Staten werken en geld naar huis sturen. Door Bitcoin te gebruiken, kan men de afhankelijkheid van de dollar verminderen en kan er meer geld naar het land stromen. Tegelijkertijd wil men met Bitcoinobligaties de schuldenberg wegwerken. Het is een creatieve oplossing voor een land dat overhoopligt met het IMF en dat geen toegang heeft tot de kapitaalmarkten. Verder is het een oplossing voor een hardnekkig probleem waar men mee kampt: ongeveer zeventig procent van de bevolking beschikt er niet over een bankrekening en betaalt enkel met cashgeld.
Een wallet voor het volk en drie dagen minimumloon cadeau
Een eerste obstakel bij de introductie van Bitcoin was de wallet. Om aan de slag te gaan met cryptomunten is het namelijk nodig om een wallet te hebben, een portemonnee waarop de digitale munten kunnen worden opgeslagen. Zo’n wallet kan bijvoorbeeld op een smartphone worden geïnstalleerd, maar dan moet men wel een smartphone hebben. Daarnaast heeft men uiteraard een internetverbinding nodig. En daar knelt het schoentje, want ruim de helft van de bevolking heeft er geen toegang tot het internet.
Tegelijkertijd wilde de overheid voorkomen dat de Salvadoranen – een volk met een heel beperkte kennis van Bitcoin, het internet en de digitale wereld – het slachtoffer zouden worden van oplichters. Daarom liet de overheid zelf een betrouwbare en officiële wallet maken, de Chivo Wallet. De overheid bespaarde niet op de ontwikkelingskosten en zou miljoenen hebben betaald aan een Amerikaans bedrijf dat in de technologie is gespecialiseerd. Om de bevolking te overtuigen, kregen de Salvadoranen meteen een bonus van dertig euro. Dat komt overeen met drie dagen minimumloon. Meer dan de helft van de families verdienen er minder dan het minimumloon.
Betaalapp voor winkeliers
Voor winkeliers is er dan weer een PoS-applicatie om gemakkelijk cryptobetalingen te accepteren. Dat neemt één obstakel weg. Een ander obstakel is de volatiliteit. Wij Nederlanders zijn er gek van, het is hierop dat populaire apps als Bitcoin Profit (https://bitcoin-profit.org/nl/) zijn gebaseerd, maar volatiliteit is niet iets waar de kleine winkelier op zit te wachten. Daarom heeft men de mogelijkheid ingebouwd om de ontvangen Bitcoins meteen, aan de actuele koers, om te ruilen voor dollars.
Met daarnaast ook nog eens meer dan 200 Bitcoin ATM’s die in een recordtempo in het land werden neergepoot, heeft president Nayib Bukele kosten noch moeite gespaard om de Salvadoranen een alternatief voor de ontoegankelijke bankrekening te bieden.
Bitcoin raakt moeilijk ingeburgerd in een land zonder internet
In maart 2022 publiceerde de Salvadoraanse Kamer van Koophandel een onderzoek. Daaruit bleek dat slechts 3,6 procent van de lokale bedrijven een positieve impact op hun omzet merkt door het gebruik van Bitcoin. Uit een eerdere enquête bleek dat slechts tien procent van de bevolking enigszins begrijpt hoe cryptomunten werken.
Een klein deel van de bevolking heeft de app geïnstalleerd, de startbonus uitgegeven en is vervolgens opnieuw overgeschakeld op cashgeld. Het grootste deel van de bevolking zat niet te wachten op een alternatief voor het tastbare geld. Buiten de stad is dat nog meer het geval. Daar denkt men zelfs opvallend vaak dat het B-logo verwijst naar de president. Op het platteland spreekt men over de Bukele Coin en ploegt men verder.