OOSTWOUD – Woedend waren de inwoners van de gemeente Medemblik, maar ook tot ver daar buiten, toen er beelden van jagers naar buiten kwam waarop te zien was hoe zij op een onmenselijke manier zwanen afschoten, nog lang lieten lijden voor ze werden afgemaakt.
In een reactie vertelde Willeke Strating aan Medemblik Actueel, “Ben er de hele middag al verdrietig van. Twee prachtige zwanen vanmiddag afgeknald in de wei achter ons huis bij het Egboets water in Oostwoud . Bij navraag blijkt het dan “overlast bestrijding” te zijn. Overlast voor wie dan????”
Navraag bij de gemeente Medemblik leverde toen al direct op dat zij niet de vergunningen voor de jacht uitgeven maar dat dit de provincie Noord-Holland is, deze reageerden bevestigend dat de jagers inderdaad een jachtvergunning hebben en dat de zwanen werden afgeschoten vanwege overlast die een grotere groep zwanen veroorzaakt aan de landerijen van agrariërs.
Lees ook: Inwoners Medemblik spreken schande over jacht op zwanen maar klagen bij de verkeerde instantie
Provincie noemt afschieten zwanen legaal
Het blijkt dat in 2016 de Provinciale Vrijstellingsverordening in werking is getreden waarin dit is geregeld. Het OD NHN heeft dit getoetst. De provincie antwoordde op vragen van het college als volgt: “Op grond van de Verordening vrijstellingen soorten Noord-Holland is het mogelijk om jaarrond aan verjaging ondersteunend afschot op knobbelzwanen te plegen, ter voorkoming van schade aan gewassen in bedrijfsmatige teelt. Voor gebruik van de vrijstelling bestaat een meldplicht en dient achteraf gerapporteerd te worden. Er zijn meldingen bekend van het voornemen tot uitvoering op knobbelzwanen bij de toezichthouders van de OD NHN in de omgeving van het Egboetswater. ”
Geen restricties
Op 26 februari 2020 sprak de burgemeester namens het college over het incident met de verantwoordelijke gedeputeerde van de provincie Noord-Holland. Ook zij sprak haar afschuw uit over het incident. Tegelijk gaf zij aan dat het schieten formeel mag volgens de hierboven genoemde vrijstelling. Er zijn geen restricties opgenomen in de verordening voor wat betreft het aantal dieren dat afgeschoten mag worden en in welke periode dat mag. De politie heeft de papieren van de jagers gecontroleerd en die bleken in orde te zijn waardoor aangifte tegen deze jagers geen zin meer had.
Provincie scherpt regels niet verder aan
Op vragen van de SP-fractie in de Provinciale Staten van Noord-Holland zegt de provincie: ‘Het op de beschreven wijze omgaan met dieren (lang laten lijden en het nek draaien) is daarom ook niet toegestaan, gezien de wettelijke zorgplicht om onnodig lijden van dieren te voorkomen. Wij vinden deze handelswijze dus zeer onwenselijk‘
Volgens de provincie zijn er rond het Egboetswater meldingen gedaan, om in het kader van schadebestrijding over te gaan op verjaging inclusief ondersteunend afschot. De provincie zegt dat dit wordt gedaan om schade aan grasland, graszaad, graan, mails of groenten in bedrijfsmatige teelt te voorkomen. De provincie heeft onderzocht of de bewuste jagers een melding voor schadebestrijding hadden gedaan voor het gebied en dat bleek het geval te zijn.
Lees ook: Afschieten zwanen Egboetswater was legaal
Jacht op zwanen blijft toegestaan
De SP vroeg de provincie om een reactie waarom het afschieten van zwanen onder de vrijstellingsverordening valt.
‘Op grond van de Verordening vrijstellingen soorten Noord-Holland is het mogelijk om jaarrond aan verjaging ondersteunend afschot op knobbelzwanen te plegen, ter voorkoming van schade aan gewassen (grasland, graszaad, graan, mais en groenten in bedrijfsmatige teelt ). Voor gebruik van de vrijstelling bestaat een meldplicht. Er zijn bij de toezichthouders van de Omgevingsdienst Noord-Holland Noord meldingen bekend van het voornemen tot het uitvoeren van aan verjaging ondersteunend afschot op knobbelzwanen in de omgeving van het Egboetswater.’ aldus de provincie
Volgens de provincie komen Knobbelzwanen in een groot deel van Noord-Holland talrijk voor, uitgezonderd op Texel, de Haarlemmermeer en in de Wieringermeer. De knobbelzwanen veroorzaken volgens de provicie jaarlijks voor veel schade, het meeste aan grasland (90%). Zo werd in de periode 2009-2013 voor gemiddeld 30.000 euro per jaar aan schade uitgekeerd.
” Opvallend is dat schades vooral ontstaan in de eerste 4-6 maanden van het jaar. Hierbij was soortgelijke schadebestrijding reeds mogelijk, maar ontstaat vermoedelijk nog steeds schade omdat de dan territoriale paren steeds terugkeren. Aan verjaging ondersteunend afschot kan dan de verjaging effectiever maken. In de tweede helft van het jaar wordt er ook wel schade gemeld, maar deze is veel lager, vermoedelijk omdat de groepen knobbelzwanen die dan zijn teruggekeerd van de plassen en meren zich beter laten verjagen,” schrijft de provincie in een reactie.
Nek breken verboden, jagers hebben zorgplicht
Toen Willeke Strating aangifte wilde doen bij de politie tegen de jagers werd zij met een kluitje het riet ingestuurd, volgens de politie waren de papieren van de jagers in orde. Maar de provincie zegt dat de jagers mogelijk toch een overtreding hebben begaan, zo is het bij knobbelzwanen niet toegestaan om de nek te breken, en als dit aantoonbaar wel is gedaan door de jagers dan hebben zij een overtreding begaan en dus strafbaar.
De provincie gaat via toezicht en handhaving de uitvoering van de schadebestrijding controleren, en naar aanleiding van dit incident zal de Omgevingsdienst extra waakzaam zijn in dit gebied, maar zijn volgens de provincie incidenten nooit te voorkomen.
De provincie ziet geen noodzaak om verdere actie te ondernemen of nieuwe regels in te stellen. Wel betreurt de provincie de geschetste gang van zaken maar denkt dat de huidige regels voldoende recht doen aan zowel het in stand houden van de populatie knobbelzwanen als een effectieve schadebestrijding door de grondgebruiker.