WERVERSHOOF – Toneelgroep Europa bracht Les Misérables, naar het boek van Victor Hugo uit 1862. Het verhaal waarin Franse historie en romantiek elkaar vinden, is wereldberoemd. Onder leiding van nieuwe regisseur Marjan Vlam kwam revolutionair Frankrijk in Wervershoof tot leven. Vijf voorstellingen voor vijf volle zalen.
Voor Medemblik Actueel bezocht Mieke Koomen de voorstelling.
Ik bezoek de vierde van vijf uitverkochte voorstellingen. Waarschijnlijk past de Frans historische jas die de 23 acteurs aantrekken, hen steeds beter. Kan net zo goed zijn dat de vermoeidheid toeslaat. Het publiek merkt daar niets van. De theaterzaal van de Schoof is overvol. Extra stoelen en barkrukken worden bijgesleept.
Beklemmend
Het stuk begint met een dramatische scène waarin de hoofdpersoon Jean Valjean, die 19 jaar in een strafkamp vastzat vanwege het stelen van een brood, wordt vrijgelaten. De duistere, beklemmende setting grijpt direct bij de strot. Niet in de laatste plaats door de fraaie muzikale ondersteuning.
Goed en kwaad
Het is de start van een verhaal over goed en kwaad en de dunne scheidslijn daartussen. Mede door het mededogen dat hij ontvangt van bisschop Myriel, bekeert Valjean zich tot het moreel goede. Hij begint opnieuw en laat de naam Jean Valjean achter zich. Onder een nieuwe naam schopt hij het tot burgemeester. Als fabrieksarbeidster Fantine wordt ontslagen en terminaal ziek is, belooft hij haar zich te ontfermen over haar 10-jarige dochter Cosette. Hij ‘koopt’ het meisje van meneer en mevrouw Thenardier die er in hun café dubieuze praktijken op na houden. Het is het begin van een sterke vader-dochterrelatie.
Van wanten
Victor Kersten speelt de rol van Valjean met ogenschijnlijk gemak. Of hij nu als dief, burgervader of vader van Cosette wordt gezien, het gaat hem natuurlijk af. Ook het echtpaar dat al jarenlang tegen betaling voor de jonge Cosette zorgt, of haar liever gezegd, gedoogt, weet op het toneel van wanten. Hjalmar Verdonschot en Astrid Bot schitteren in hun rollen als ietwat maffe kroegbaas en diens vrouw. Zij zetten het publiek met succes op het verkeerde been als zij hem letterlijk aan zijn boeien lijkt op te hangen.
Verrassende dynamiek
Een verhaal vol tegenstrijdigheden ontvouwt zich. De 23 acteurs vervullen maar liefst 64 rollen. De bedrijven worden onderbroken door het doven van de lichten, spannende muziek en verteller Victor Hugo. Zijn filosofische woorden vormen een aangename pauze tussen alle dramatiek. Het stemt tot nadenken en brengt samenhang tussen de verschillende akten. Ook het gebruik van vertraging en het ‘freezen’ van het spel zorgen voor een verrassende dynamiek.
Decor
Ondertussen worden decor en kostuums in rap tempo gewisseld. Met de beperkte middelen die ze tot hun beschikking hebben, creëren ze verrassende nieuwe locaties. Van een rechtbank tot een kroeg, een huiskamer tot een ziekenhuis, een klooster tot een slagveld.
Jonge talenten
Nieuw bij toneelgroep Europa zijn de drie jonge actrices Plien Appelman, Suus Verlaat en Anne Zwan. Plien voegt in haar rol van jonge Cosette toegankelijke emotie toe aan het volwassen strijdtoneel van armoede en revolutie.
Opstand
Als Cosette opgroeit en verliefd wordt op Marius, een studentenleider tijdens de Parijse opstand van 1932, wordt de band tussen vader en dochter op de proef gesteld. Valjean raakt in een tweestrijd. Moet hij vluchten samen met Cosette of de opstandelingen helpen? Hij kiest voor het laatste. Er volgt een zware strijd op de barricades, waarbij veel doden vallen. Uiteindelijk redt Valjean Marius van de dood, uit liefde voor Cosette.
Liefde
Marius, fris en luchtig vertolkt door Djilo Pannekeet, wordt verzorgd door zijn grootmoeder. Een ijzersterke rol van Dorothé Reus die overtuigt in haar dictie, expressie en humor.
Marius trouwt zijn Cosette. Op het sterfbed van zijn schoonvader vraagt hij hem om vergiffenis. De liefde zegeviert. Valjean heeft zijn rust en sterft. Als hij omhoog gaat richting hemel wordt hij voorgegaan door bisschop Myriel. De circel is rond.
Gebochelde
Het verhaal is van origine zwaar, maar Europa weet er een vrolijke noot aan toe te voegen. Het stuk roept ook vragen op. Want wie is nu toch die gebochelde oude man die meermaals ten tonele verschijnt? De geoefende luisteraar en kenner van Victor Hugo, weet het antwoord.
Harmonie
Het is een lange zit, maar wordt nergens langdradig. Het publiek is onder de indruk. De slotakte ontroert. Tijdens een harmonieuze dans voel je de verbondenheid tussen de spelers. Een groot compliment voor Marjan Vlam en alle acteurs. Samen hebben zij een moeilijk stuk toegankelijk gemaakt. Revolutionair Frankrijk krijgt bij Europa het podium dat het verdient.